Cinsel istismar genel tanımıyla bir kişinin kendi isteği dışında cinsel eyleme maruz kalmasıdır. Cinsel taciz, cinsel ilişki ve/veya cinsellikle ilgili çeşitli imalarda bulunmak olabilir. Bireye cinsel amaçlı fiziksel temasta bulunmak ve rızasız şekilde cinsel ilişkiye girmeye teşebbüs etmek cinsel istismar sınıfına girmektedir. Çocuk istismarı, 18 yaşın altındaki çocukların ya da ergenlerin ana-babaları, onları bakıp gözetmek ve eğitmekle görevli öğretmen, usta, koruyucu aile fertleri, vasi gibi kişiler ya da yabancı kişiler tarafından yapılan, bedensel ve/ya psikolojik olarak sağlıklarına zarar veren, fiziksel, duygusal, cinsel ya da zihinsel gelişimlerini engelleyen tutum ve davranışlardır. Özellikle çocuklarda cinsellik ile ilgili zihinsel ve fiziksel alt yapı henüz oluşmamış olduğu için bir erişkin tarafından yapılan her türlü cinsel yaklaşım ruhsal ve bedensel ihmaldir. Hiçbir koşul altında yapılan cinsel taciz meşru bulunamaz ve tacize sebep gösterilemez. İstismar üç başlık altında incelenir: Fiziksel İstismar, Cinsel İstismar, Duygusal İstismar.
Fiziksel İstismar:
Çocuğun sağlığını, gelişimini veya onurunu zedeleyecek şekilde fiziksel güç kullanılmasıdır. Bir çocuk zarar gördüğünde ya da zarar görme riski altında olduğunda fiziksel istismar meydana gelmiştir. Fiziksel istismar çok farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Fiziksel istismarın ortaya çıkması, çocuğun bedeninde istismara dair izlerin sıklıkla görünür olması açısından cinsel ve duygusal istismara nazaran daha kolay olabilmektedir. Çocuğun fiziksel istismara maruz kalması neticesinde vücudunda meydana gelen değişimler (yara izleri, kesikler, morarma…) gözlemlenmelidir. Fiziksel istismar belirtileri şu şekilde karşımıza çıkabilmektedir:
Yüzde, dudakta, ağızda, gövdede, sırtta, kalçada, baldır ve bacaklarda açıklanamayan morluklar
Değişik seviyelerde iyileşme belirtileri gösteren izler, morarmalar
Yuvarlak biçimde ve belirli bölgelerde kümelenmiş şekiller
Özellikle ayak tabanlarında, avuç içinde, sırtta veya kaba etteki puro ve sigara yanıkları
Daldırma yanıkları (Eldiven ya da çorap tarzında keskin sınırlı yanıklar, çocuğun el ve ayaklarının biri tarafından kaynar suya daldırılması ile oluşurlar, kaza eseri ile bu tip keskin sınırlı yanıklar oluşmaz.)
Açıklanamayan kırıklar/çıkıklar, kafa derisinde saç kaybı
Vücudun belli yerlerinde kesikler
Sarsılmış bebek sendromu (körlük, öğrenme güçlüğü, zihinsel gerilik, felç gibi)
Zedelenmiş beyin gelişimi (doğuştan değil, hasardan kaynaklı olarak beynin gelişmemesi)
Ömür boyu zayıf fiziksel sağlık.
Fiziksel İstismar ve Kazara Yaralanma Arasındaki Fark Nasıl Anlaşılır?
Fiziksel istismar neticesinde çocuğun vücudunda meydana gelen değişimler üçüncü kişilere çoğu zaman kaza olarak açıklanabilmektedir. Çocuk da korku vb. birçok sebep dolayısıyla vücudundaki izlerin/yaraların kaza sonucu meydana geldiğini ifade edebilir. Bu noktada fiziksel istismarla kaza arasındaki farklılıklara değinmek gerekir:
Kaza sonucu oluşmuş kesikler ve yara bereler normalde vücudun kemikli alanlarında olur (kollarda, dizlerde vs). Yumuşak ve korunaklı bölgelerdeki yaralanmalarda (karın, kalçalar) kaza olasılığı düşüktür.
Eğer bir yaralanma sıklıkla oluyorsa, bunun bir kaza olma olasılığı düşüktür.
Özellikle farklı iyileşme süreçlerindeki çok fazla yara varsa bunun kaza olma olasılığı düşüktür.
Eğer yaralanmalar bir nesne ile yapılmışsa (elektrik kablosu, odun sopa vs) kaza olma olasılığı düşüktür.
Cinsel İstismar:
Cinsel istismar, çocuk istismarı türleri içerisinde saptanması en zor olan istismar türü olup tek bir tanımı bulunmamaktadır. Çocuğun bir yetişkin ya da kendisinden büyük bir çocuk tarafından, gelişimsel olarak hazır olmadığı davranışlar içerisinde ve karşı tarafın cinsel tatmini için kullanılması durumudur. Bu, her türlü cinsel içerikli konuşmayı, şakalaşmayı, teşhir ve röntgencilik gibi temas içermeyen istismar türlerinden, çocuğun cinsel organlarına dokunma, oral-genital seks, ensest, tecavüz, çocuğu fuhuş ve pornografik materyallerin üretiminde kullanma ve sodomi gibi tüm davranışları ve eylemleri kapsamaktadır.
Cinsel istismar fiziksel, sözlü veya duygusal olabilir ve aşağıdakileri içerebilir:
Cinsel bir organı bir çocuğa açıklama
18 yaşın altındaki bir çocukla cinsel ilişkide bulunma
Yaşa veya zihinsel gelişime uygun olmayan cinsel konuşmalar
Müstehcen telefon görüşmeleri yapmak
Müstehcen hareketli (video) kısa mesajlar veya bir çocuğa e-posta gönderme
Çocuğun cinsel organlarına, fiziksel olarak veya başka herhangi bir nesne ile dokunmak, her türlü cinsel temas
Bir çocuğa pornografik film, dergi veya fotoğraf göstermek
Bir çocuğu cinsel bir eylemi izlemeye zorlama
Çocuğun fuhuşa zorlanması.
Duygusal ve Psikolojik İstismar:
Duygusal istismar çocuğun kendisini değersiz, sevilmeyen, istenmeyen, işe yaramayan hissetmesine neden olacak tutum ve davranışlarla karşılaşması sonucu ortaya çıkar. Duygusal istismara neden olacak tutum ve davranışlar kapsamında; çocuğa değer vermemek, sözel saldırıda bulunmak, zorbalık ve tehditlerle korku aşılamak, duygusal gereksinimini hiçe saymak, olumlu duygular göstermemek, yaşıtları ile normal ilişkisine izin vermemek, izole etmek, duygusal etkileşimden mahrum bırakmak, sosyal yaşantıya katılmasını engellemek, bir odaya kapatmak, uygunsuz, yasal olmayan davranışlar öğretmek, hor görme, küçük düşürme, aşağılama ve tehdit etme davranışları ve diğer çocuklarla kıyaslayarak “beceriksiz ve yetersiz” olarak tanımlamak gibi yaklaşımlar sayılabilir.
Belirtiler:
Düşmanlık
Alaycı davranışlar ve zorbalık
Bir çocuğun ev içi ve aile içi şiddete maruz kalması
Alışkanlık bozuklukları (parmak emme, sallanma vb. gibi)
Suç işleme de dâhil olmak üzere antisosyal ve yıkıcı davranışlar
Nevrotik özellikler (uyku bozuklukları, oyun oynamada tutukluluk)
Pasiflik ya da saldırganlık gibi aşırı davranışlar
Gelişimsel gecikmeler
Davranış bozuklukları (şikâyet etme, pasiflik, saldırganlık vb)
Aşırı uyum sorunları (yaşından büyük ya da küçük davranma)
Kaynakça:
10.03.2021 tarihinde https://www.kizbasina.com/cocuk-istismari-nedir/ adresinden erişildi.
Elif Nisa Baş
Yorumlar
Yorum Gönder